NASA’nın Perseverance aracı, 2021’den beri Mars’tan örnekler topluyor, ancak en son topladığı kayalardan biri, gezegende antik yaşamın kanıtını bulma hedefine ulaşmasına yardımcı olabilir. Büyük Kanyon’daki en yüksek şelale olan Cheyava Falls’un adını taşıyan, 3,2 x 2 feet boyutlarındaki bu örnek, “kimyasal imzalar ve yapılar” içeriyor ve bunlar milyarlarca yıl önce antik mikrobiyal yaşam tarafından oluşturulmuş olabilir.
Perseverance, 21 Temmuz’da bir zamanlar akan suyun oyduğu bir Mars nehir vadisinden bu kayayı topladı. Örneğin, uzunluğu boyunca uzanan büyük beyaz kalsiyum sülfat damarları, suyun bir zamanlar bu kayadan geçtiğini gösteriyor. Daha da önemlisi, merkezindeki kırmızımsı bant boyunca “leopar lekeleri” gibi görünen milimetre büyüklüğünde işaretler içeriyor. Dünyamızda, bu lekeler, Mars’ın kırmızımsı renginden sorumlu olan minerallerden biri olan hematiti beyaza dönüştüren kimyasal reaksiyonlar sonucu sedimanter kayalar üzerinde oluşabilir. Bu reaksiyonlar, mikroplar için bir enerji kaynağı olarak hizmet edebilecek demir ve fosfat salınımı yapabilir.
NASA Perseverance aracının AI ile oluşturulan görüntüsü
Aracın Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry (PIXL) aracı, lekelerin etrafındaki siyah halkaların demir ve fosfat içerdiğini belirledi. Ancak, bu, kayanın gerçekten antik mikroplar için bir konaklama yeri olduğu anlamına gelmez. Bu lekeler biyolojik olmayan süreçlerle de oluşmuş olabilir ve bilim insanlarının bunu çözmesi gerekecek. Proje yardımcı bilimcisi Katie Stack Morgan, “Şu anda Mars’ta yaşam keşfettiğimizi söyleyemeyiz,” dedi. “Ancak biyolojik bir kökene sahip olabilecek bir dizi özelliğe sahip potansiyel bir biyosinyalimiz olduğunu söylüyoruz, ancak daha fazla çalışma ve daha fazla veriye ihtiyacımız var.”
NASA, Perseverance’in topladığı örnekleri, Cheyava Falls da dahil olmak üzere, Dünya’ya geri getirmek zorunda. The New York Times’ın belirttiği gibi, Mars Örnek Dönüş görevi yıllarca gecikmiş durumda ve kırmızı gezegenden kayaları geri getirmek için 2040 yılına kadar beklemek zorunda kalacak, bu da başlangıçta planlandığı gibi 2030’ların başlarına göre oldukça geç bir tarih. NASA, yakın zamanda havacılık şirketlerinden örnekleri Dünya’ya daha erken getirebilmek için alternatif çözümler istedi ve bu yılın sonlarına kadar sürecek olan çalışmalarını finanse edecek. Bilim insanları, leopar lekelerinin nasıl oluştuğunu anlamadan önce, biyolojik olmayan süreçleri ve kontaminasyonu dışlamak için kapsamlı testler yapmaları gerekecek ve bu lekelerin gerçekten antik Mars yaşamının kanıtı olup olmadığını belirleyebilecekler.
